مواد پلیمری چیست؟
مواد پلیمری دستهای ازمواد شامل پلاستیکها، لاستیکها، چسبها، رنگها، فومها، رزینها و بسیاری دیگر از موادی که در زندگی روزمره کاربرد دارند، میباشد. این مواد در قرن بیستم وارد زندگی بشر شده و زمینه ساز تحولات زیادی در پیشرفت تکنولوژی و تغییر سبک زندگی بشر شدهاند.
?
مواد پلیمری دستهای ازمواد شامل پلاستیکها، لاستیکها، چسبها، رنگها، فومها، رزینها و بسیاری دیگر از موادی که در زندگی روزمره کاربرد دارند، میباشد. این مواد در قرن بیستم وارد زندگی بشر شده و زمینه ساز تحولات زیادی در پیشرفت تکنولوژی و تغییر سبک زندگی بشر شدهاند.
مواد پلیمری عمدتا از مشتقات نفت و گاز تولید میشوند؛ با این حال برخی ازمواد پلیمری پایه زیستی دارند یعنی از موادی ساخته میشوند که از طبیعت استخراج شده است. برخی دیگر از مواد پلیمری مستقیما ازطبیعت استخراج میشوند. به عنوان مثال کائوچوی طبیعی از شیره درختان کائوچو به دست میآید
.
انواع پلیمرها:
اکثر پلیمرها از یک نوع مونومر تشکیل شده اند ولی برخی از آنها از دو یا چند نوع مونومر به وجود میآیند. به پلیمرهایی که از یک نوع مونومر تولید میشوند، هموپلیمر و به پلیمرهایی که از دو یا چند نوع مونومر تولید میشوند، کوپلیمر میگویند. در بسیاری از موارد مونومر دوم در فرایند پلیمریزاسیون به منظور بهبود خواص پلیمر نهایی به مونومر اول افزوده میگردد. کوپلیمرها خود در یک نوع دستهبندی به دو دسته رندوم کوپلیمر و بلاک کوپلیمر طبقهبندی میشوند. رندوم کوپلیمرها، کوپلیمرهایی هستند که در آنها اجزا مونومری به صورت بینظم در طول زنجیره پلیمر تکرار میشوند ولی بلاک کوپلیمرها، کوپلیمرهایی هستند که مونومرهای هم شکل در آنها در کنار هم قرار گرفتهاند. نمونهای از بلاک کوپلیمرها پلیپروپیلن بلاک کوپلیمر است که در صنعت خودرو برای تولید سپر، داشبورد و دیگر تریمهای داخل خودرو به شکل گستردهای کاربرد دارد. نمونهای از رندوم کوپلیمرها پلیپروپیلن رندوم کوپلیمر است که به شکل گستردهای در تولید لولههای پلاستیکی ساختمانی به کار میرود.
دستهبندی پلیمرها:
پلیمرها به طور کلی به دو دسته بزرگ ترموپلاستیکها و ترموستها تقسیمبندی میشوند.
ترموپلاستیکها که به صورت سادهتر به آنها پلاستیک یا مواد پلاستیک میگویند، دسته بزرگی از مواد پلیمری هستند که در صورت حرارت دیدن ذوب میشوند و بر اثر سرد شدن مجدد جامد میشوند. این ویژگی باعث میشود که مواد پلاستیک مانند فلزات قابلیت بازیافت داشته باشند و بنابراین در صورت بازیافت نسبت به دیگر پلیمرها کمتر وارد محیط زیست شوند.
در حالی که ترموستها پلیمرهایی هستند که در اثر حرارت ذوب نمیشوند بلکه سخت میشوند و یا میسوزند؛ بنابراین نمیتوان آنها را بازیافت کرد. به دلیل مسایل زیست محیطی تولید آنها در مقایسه با پلاستیکها رو به کاهش است. نمونهای از ترموستها ملامین است که در تولید ظروف ملامین به کار میرود. بسیاری از لاستیکها، رنگها، رزینها و چسبها نیز ترموست میباشند.
کاربرد پلیمرها:
پلیمرها خواص فیزیکی و مکانیکی جالب و جذابی دارند و این باعث توسعه روزافزون کاربرد این مواد در صنایع گوناگون و همچنین زندگی روزمره شده است.
پلیمرها در صنایع مختلف مانند صنایع خودرو ، صنعت ساختمان، صنایع بستهبندی، صنایع نساجی، صنایع لوازم خانگی، صنایع بهداشتی و دارویی، صنایع الکتریکی و الکترونیک، صنایع کشاورزی، صنایع نظامی، صنایع ورق کامپوزیت ، صنایع لوازم ورزشی، صنعت حمل و نقل و … به طور گستردهای کاربرد دارند.
?